- DACTYLI
- DACTYLIGraece Δάκτυλοι, recentioribus Graecis dicti sunt, quos balanos palmae vocat Plin. l. 13. c. 42. Ita enim proprie appellati palmae communis fructus; abusive postea qualibet palmulâ sic nominatâ. Unde hodieque Aegyptiis arbor βαλανηφόρος, dactylifera, Dachel dicitur, quod ex Δάκτυλος deflexum est. Proprie itaque huius communis palmae et Aegyptiae pomum appellarunt Veteres βάλανον, recentiores δάκτυλον, utrumque a figura; praelonga sc. gracilitate, ut habet idem Plin. quo pacto glans ista palmae exilior et procerior, ad instar digitorum, nomen hoc merito ferat. At pomum caryotiferae palmae citrium malum maximum exaequans formâ et magnitudine, longe ab hac glande et dactyli imagine ac significatione recedit; Qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 1320. et seqq. Nempe δάκτυλος, primo significatu digitus est: unde Dactyli Idei et Digiti Idaei, iidem, uti infra videbimus. Indidem δακτύλιος, digitulus, apud Aristoph. θεσμοφοριαζ.Προτοῦ μεν οὐν ἦν ἀλλ᾿ ὑποίξαι την` θύρανΠοιη???αμέναιςι δακτύλιον τριωβόλου.Ubi voce hac indigitatur digitulus ferreus seu uncinulus, quo in foribus dolo aperiendis fures ac suppilatores hodieque utuntur, Lusciniolos Galliv vocant. Dicere nempe volunt feminae illae apud Comicum, antequam signacula foribus appenderentur, potuisse se facto digitulo ferreo triobolari subaperire fores, etiam Laconicis clavibus, quae tamen vaferrimi inventi erant, clausas, et quae vellent cumque viris insciis suffurari. Item annulus, qui digito inseritur. Unde Daclyliotheca, ex Graeco Δακτυλιοθήκη, annulorum istiusmodi repositorium; de qua sonat Mart. in apophoret. Epigr. 123.Saepe gravis digitis clabitur annulus unctis:Tuta mea sict, sed tua gemma fide.Cuiusmodi dactyliothecam primus omnium habuisse privignus Syllae Scaurus Romae legitur, apud Plin. l. 37. c. 1. Gorlaei vero Dactyliotheca libri nomen est, ut notum: quemadmodum Menandri fabularum una, Δακτύλιον dicta, memoratur Athenaeo l. 6. quam Plaut. cum vertere vellet, Condalium nominavit, a voce prisca condalus, i. e. annulus, ex Gr. κόνδυλος, quod digiti articulum significat etc. vide Ioh. Kirchmann. de Annulis c. 1. et de corona e Dactyli gramine, Car. Paschal. Coronarum l. 1. c. 15.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.